Geçenlerde bir dostumla konuşuyordum, bana iş planlarından söz ettikten sonra kendisine hedefini yani varmak istediği yeri sordum:

- “Üç ya da dört yıl içinde şirketi büyütüp sonra da iyi bir fiyata satmayı planlıyorum” dedi.

Yani üç, dört yıl bir hayalin peşinde koşacak, onu adam edecek, yoktan bir işletme yaratacaksın. İçinde bu hayali paylaştığın çalışma arkadaşların olacak ve sonra da bu işletmeyi birisine satıp hedefine ulaşacaksın. Çıkış noktasıyla varış noktası arasındaki tek fark da cebindeki para olacak.

Şirket satılamaz mı? Elbette satılabilir. İş yaşamında işini değiştirdiğin gibi şirketini de satabilirsin ya da başka birisinin şirketini alabilirsin ancak yola çıkarken insanın ana amacı bu olmamalı. Satmak için şirket kurmak, birkaç yıl sonra iyi bir nafakayla boşanmayı planlayarak evlenmek gibi. İşletmenin içindeki tüm insanları, onların emeğini, yarattıkları değeri, yoktan var ettikleri hayali değersizleştiren bir amaç.

Geri dönmek üzere şimdi biraz kulvar değiştirelim. Bizim takım (Beşiktaş) geçen hafta en iyi oyuncusunu İngiliz takımı Everton’a sattı. Taraftar dostlarıma soruyorum, pek çoğu oyuncunun çok iyi fiyata gittiğini söyleyerek memnuniyetlerini belirtiyorlar. Gerçekten anlamakta zorlanıyorum. Bir taraftar şirketin bilançosuyla mı gurur duyar, sportif başarısıyla mı? Ben kulübün finansman müdürü müyüm, bana ne kulübün kasasına giren paradan. Takımının en iyi oyuncusu gidince, yerine daha iyisi gelecek olsa bile üzülmez mi hiç insan? Eski oyuncu da takımda kalsın, yeni biri de gelsin. Bana ne kulübün elde edeceği paradan. Ben sahada izleyeceğim güzel futbola bakarım.

İki yüz, üç yüz yıllık aile işletmelerini düşünün. Kimi bir enstrümanın yapımında, kimi şarap yapımında uzmanlaşmış. Acaba bu ailenin eski kuşak temsilcileri, işletmeyi iyi bir fiyata satmaya kalksalardı müşteri bulamazlar mıydı? Elbette bulabilirlerdi ancak, çocuklarına bir tomar para yerine babalarından kendilerine kalan bir işletmeyi miras bırakmayı daha anlamlı bulmuş olmalılar.

Eğer bir insanın hedefi güzellik yaratmak, topluma bir yarar sağlamak, daha iyisini üretmekse bu hedefe saygı duyulabilir ancak ileride yüksek bir fiyata satmak hedefiyle başlanan bir iş bende aynı saygıyı uyandırmıyor. Bu şekilde, belki insanlar zengin olabilir ama bir ülkenin bu al-satçı kafalarla kalkınması güç. Çünkü bu anlayış, özünde üretmekten çok tüketmeyi amaçlayan bir bakış açısına yaslanıyor.

Burak Kaya

Not: Hedeflere Ulaşmak Eğitimine katılarak bu konudaki yetkinliklerinizi artırabilirsiniz. OffCourse'la dünyanın her yerinde, kişisel bilgisayar, tablet veya akıllı telefonunuz üzerinden eğitim alabilirsiniz.