İş veya özel yaşamımızla ilgili karar verirken kimi zaman kararımızdan ve sonuçlarından emin olamayız. Böyle bir güvensizlik içinde verilen kararların sonuçları genellikle istediğimiz gibi olmaz. Güven eksikliği, olumsuz sonuçları kabullenmek için daha elverişli bir ortam yaratır. Kişi, “Zaten başından belliydi böyle olacağı” diyerek, hedefinden kolaylıkla vazgeçer, yanlış öngörülerle yola çıktığına ikna olur ve hemen pes eder. Oysa kararından emin olup yaşanan olumsuzluklara karşı dursa belki de hedefine ulaşabilecekti.

Bir karar vermeden önce aşağıdaki soruları, kendinize sorarak bir ön denetleme yapabilirsiniz:

1. Verdiğim karar anlık bir karar mı, yoksa bu düşüncenin üzerinden makul bir zaman geçti mi? Çoğu zaman, başka bir düşüncenin etkisiyle hızlıca verilen, anlık kararlar bizi yanıltabilir. Bu nedenle bir karara varmadan önce -kararın acilliğine göre değişebilmekle birlikte- 24 saatlik bir süre bekleyip kararımızı son kez gözden geçirmek akıllıca bir davranış olacaktır.
2. Verdiğim kararın içinde hayaller ne kadar yer kaplıyor? Elbette bizi harekete geçiren her duygunun içinde biraz da hayallerimiz var. Ancak bir karar verirken dayanaklarımızın önemli bir bölümünü hayallerimiz oluşturuyorsa, bu kararı bir de mantık süzgecinden geçirmemizde yarar var. Kararlarımızı fitilleyen şey hayallerimiz de olsa, onların başarısını sağlayacak olan akılcı yaklaşımdır.
3. Verdiğim kararı güvendiğim kişilerle tartıştım mı? Bir karar verdikten sonra bunu güvendiğimiz kişilere danışmakta sayısız yarar var. Elbette güvendiğimiz kişiler aklına, düşünce biçimine güvendiğimiz kişiler olmalı. Bizi üzmemek için yalan söyleyebilecek bir kişinin düşüncesindense bize açık davranan, gördüğü olumsuzlukları söylemekten kaçınmayan kişilerin düşünceleri bizim için daha önemli. Ne diyeceğini önceden bildiğimiz kişilere soru sormanın bize hiçbir katkısı olmaz.
4. Verdiğim kararın olası mali sonuçlarını hesapladım mı? Bazı kararlar verirken bu kararların gerektirdiği mali desteği de hesaplamak gerekebilir. Kararımızın olası kötü sonuçlarını mali açıdan hesapladıysak, en azından gerçekleştikleri anda yapabileceğimiz bir şeyler de var demektir.
5. Karar verirken öfke, intikam gibi yoğun duyguların etkisi altında mıydım? Duygularımız bizi harekete geçirmek anlamında olumlu ancak rotamızı belirlemek anlamında yanıltıcıdır. Öfkeyle alınan bir karar bize yarar sağlamaktan çok öfke duyduğumuz kişiye bir şey kanıtlamaya yönelik olabilir. Öfkemiz geçince kararımız da dayanaksız kalır.
6. Verdiğim kararda bilinmeyenlerin sayısı bilenenlerden çok mu? Özellikle uzmanı olmadığımız konularda karar verirken yararlandığımız bilgilere çok daha temkinli yaklaşmak gerekir. Bir kararla ilgili bilinmeyen noktalar ne kadar çoksa riskimizin de aynı oranda artacağını bilmek gerekir.
7. Verdiğim karar benim kararım mı? Karar verme sürecinde bizi yönlendiren kişiler olduğunu düşünüyorsak, kararımızı yeniden gözden geçirmekte yarar var. Eğer karar, bizim kararımız değilse, olumlu da olumsuz da olsa sonuçları bizi memnun etmeyecektir.

Burak Kaya