Her yeni yılda insanlar da yeni planlar yapıyor. Bir yandan geçmiş yılın kötü izlerini silmeyi, diğer yandan gelecek yılı daha güzel geçirmeyi amaçlayan bu planlar ne yazık ki pek uzun ömürlü olmuyor. Hatta çoğu kez ocak ayının on beşinci gününde unutulmuş oluyor. “Yeni yılda artık şöyle işler yapacağım, şunları bırakacağım, yeni bir yaşam kuracağım, bu şehirden gideceğim” türünden planlardan söz ediyorum. Peki neden yaşamımızı istediğimiz şekilde değiştiremiyoruz? Neden şikâyet etmekten yorulduğumuz halde bu kısır döngüden çıkamıyoruz?

Bana sorarsanız bunun ana nedeni pek çoğumuzun aslında bir plan yapmıyor olması. Benim gözlemlediğim kadarıyla bu kişiler hayal kurmakla plan yapmayı birbirine karıştırıyor. Bu hayaller bazen öylesine ayrıntılı olabiliyor ki şaşmamak elde değil. Sanırım insanlar bir hayal yaratıp bunu da bir kaçış yolu olarak görüyor ve gerçek yaşamın sıkıntılarından uzaklaşmak için de bu hayale sığınıyorlar. Sıkıntılar arttıkça bu hayali limana uğrama sayısı da artıyor. Kuşkusuz bu da hayallerin kusursuz bir hale gelmesini sağlıyor.

Peki planlarımızın aslında bir hayal olup olmadığını nasıl anlayabiliriz? İsterseniz bu noktada, hayal kurmakla plan yapmak arasındaki belli başlı farklara göz atalım:

• Hayal, bir eylemin varış noktasına odaklanır, plansa hareket yani çıkış notasına. Hayal kuran kişi kuracağı çiftlik evinin mobilyalarını seçerken, plan yapan kişi beğendiği bölgelerdeki arsa alternatiflerini çıkartır.
• Hayallerde başlangıç tarihi muğlaktır, planlardaysa belli bir esneklik olsa da başlangıç tarihi bellidir.
• Hayaller belli koşulların gerçekleşmesine bağlıdır, planlarsa genel olarak koşullardan bağımsızdır. Hiçbir zaman koşullar tam olarak istendiği gibi gerçekleşmeyeceğinden, hayal kuran kişinin koşulları öne sürerek erteleme, bekleme, savsaklama şansı olur. Eyleme geçmekten vazgeçmek için her zaman geçerli bir bahane bulunabilir.
• Hayaller karmaşık, planlarsa basittir. Belli noktaları bir araya getirdiğinizde planınız ortaya çıkar.
• Hayallerin maliyeti belirsiz, kaynağı ise hazır değildir, planlarsa isterse borç harç olsun belli bir mali dayanağa sahiptir. Planların, doğru veya yanlış bir bütçesi vardır.
• Planların sonuca doğru akan sıralı bir eylem planı vardır. Hayallerse araştırma, tasarlama, fikir alışverişinde bulunma, bilgi toplama gibi eyleme geçiş öncesi aşamalardan oluşur.
• Planların hepsi varış noktasına gelemese de mutlaka tümü başlar, hayallerse sürekli ertelenir.

Herkes için hayallerin planlara, planların gerçeklere dönüşeceği yeni bir yıl dilerken son sözü de Mevlana’ya bırakalım:

Her gün bir yerden göçmek ne iyi, 
Her gün bir yere konmak ne güzel
Bulanmadan, donmadan akmak ne hoş,
Dünle beraber gitti cancağızım
Ne kadar söz varsa düne ait
Şimdi yeni şeyler söylemek lazım.
Mevlana

Burak Kaya

Not: OffCourse Eğitimlerine katılarak farklı alanlardaki yetkinliklerinizi artırabilirsiniz. OffCourse'la dünyanın her yerinde, kişisel bilgisayar, tablet veya akıllı telefonunuz üzerinden eğitim alabilirsiniz.