“Yabancı” adlı eserin yazarı Albert Camus’un futbol oynadığını ve kaleci olduğunu bilir misiniz? Fakir bir aileden gelen Albert ayakkabısı eskimesin diye kaleci olmuştur. Usta yazar, kendisine gelen şutlar, ortalar hakkında yalnız futbol için değil hayatın kendisi için de geçerli olan şu muazzam saptamayı yapmıştır: “Top hiç bir zaman beklediğin yerden gelmiyor!”

Yalnız top mu? Ya öğretmenlerin soruları? Ya amirinizin iş hakkında sordukları? Ya müşterilerin talepleri? Hep beklemediğimiz yerden gelen ortalara benzemiyorlar mı? Evet, bazı durumlarda bunun önlemini alabilirsiniz, yani sizin etki alanınızda olan konularda. Hazırlıklarınızı iyi yaparsanız, konunuza hâkim olursanız, bilgilerinizi artırırsanız, kendinizi sürekli geliştirirseniz, piyasadan gelen sinyalleri iyi okuyup gerekli önlemleri alırsanız gelen ortalar size sürpriz olmayabilir. Ama yine de hep bir beklenmeyen ve sizi ters köşeye yatıran orta veya şut da gelebilir.

Esas konu tabii sizin beklemediğiniz orta karşısında ne yapacağınız. Çünkü beklediğiniz yerden gelen ortayı çıkıp alırsınız değil mi? Beklemediğimiz olaylar karşında ne tepki göstereceğiniz, sonucun ne olacağına doğrudan etki edecektir. Bu durumda beklediğimiz durumlara göstereceğimiz standart tepkiyle bir sonuca varılmayacağı açıktır. Önce sakin olup, sonra esnek olmak ilk adımlar olmalı. Aslında her beklenilmeyen olay bizim yeni düşünceler aramamıza ve muhtemelen daha önce çalışmayan bir kasımızı çalıştırmamıza yol açacaktır. Çalışmayan kas beden kası olacağı gibi daha önce denemediğimiz bir yol, alışkanlık haline gelmemiş bir davranış veya daha önce aklımıza gelmeyen bir düşünce olabilir.

Bir yandan karşılaştığımız sürprizlere şaşarız, beklemediğimiz durumlar olması bizi korkutabilir, kızdırabilir de. Bir de olayın tersini düşünsek ya. Ya hep ortalar şutlar beklediğimiz yerden ve istediğimiz şiddette gelseydi? Her sınavın soruları beklediğimiz yerden çıksaydı? Müşteri amir ve muhataplarımızın davranışları ve tepkileri hep istediğimiz ve düşündüğümüz gibi olsaydı? Ne kadar sıkıcı olurdu değil mi? Aslında emin olun biz de topların hep beklenmeyen yerlerden gelmesini istiyoruz.

Fuat Yalçın