Almancada diğer birçok dilden farklı olarak özgün isimlendirme söz konusudur. Televizyona uzaktan görme gereci, telefona uzaktan konuşma gereci derler. Radyo ve hoparlöre de yine kendi dillerinde isimler takarlar; bu da fiili ve ismi güzel anlatan bir tamlamadır. Son zamanlarda herkesin elinde bir gereç, bir şeyler yapıyorlar. Metroda, otobüste, ofislerde bakıyorum herkes ya oyun oynuyor ya mesaj atıyor/ okuyor ya da internetten ya yeni indirdiği ya da önceden indirdiği bir metni okuyor. O akıllı aletle konuşan sayısı sanki azalıyor. Bunun için yapılan bir araştırma var mı bilmiyorum ama sanırım siz de çevrenize bakarsanız telefonda konuşmanın diğer işlevlere göre giderek azaldığını göreceksiniz. Eskiden çok konuşup iletişim kurduğumuzu düşünüyorduk. Tabii konuşulanları dinliyor ve anlıyorsak, iletişimin gereklerini yerine getiriyorsak konuşmak iyi bir şey. Çok konuşmak iyi iletişim kurmaya her zaman işaret etmeyebilir. Nicelik ve nitelik farkına dikkatinizi çekerim. Konuşma yanı sıra başka iletişim biçimleri de var. İşte bu mesajlaşmalardaki o anlaşılmaz kısaltmalara ve yanlış yazımlarla yapılan yorumlara alıcı kim bilir nasıl anlamlar yüklüyor? Bir de tabii emoji denilen işaret dili var. Mesajı kısaltıyor ve yorumu bu kez resimle ve şekille yapıyorsunuz. Beğen tuşuna basmak da benzer bir mesaj. Ama neyi beğendiğini hiç göstermiyor. Yani dolu ve doğru bir geri bildirim değil. Resmi mi beğendin, mekânı mı beğendin, kompozisyon mu güzel, “iyi ki oraya gittin” mi demek istiyor insanlar? Ne demek beğenmek (bir de kalp resmiyle gösterilmez mi beğenmek!) kimse bilmiyor. Sosyal medyada seni görüyorum ve izliyorum hatta daha da ileri giderek, “Ben onu beğeneyim o da beni beğenir” kaygısı mı yoksa?

İletişim gereçleri artıp, iletişim yöntemleri de çeşitlendikçe iletişim sıklığı da artıyor. Buna rağmen birbirimizi daha iyi anlıyor muyuz acaba? Anlamak neden önemli? Ben iletişimin bir amaç değil bir araç olduğunu düşünüyorum. Bizim asıl amacımız diğer insanlarla ilişki kurmak ve ilişkiyi sürdürmek. İş ilişkisi sürdürüyorsak, birlikte iş sonuçlarına varmak ve kendi hedefimize veya ortak hedefimize varmak üzere birincil olarak diğer insanlarla iletişim kurmaya değil ilişki kurmaya ve sürdürmeye ihtiyacımız var. Bunun için önce kendi amacımızı bilmeli sonra karşımızdaki kişilerin durumlarını, düşüncelerini ve duygularını anlayabilmeliyiz. Özel hayatımızda arkadaşlarımızla, komşularımızla, sevdiklerimizle ilişkiyi sürdürmeyi seçmişsek ve istiyorsak onları anlamız gerekmez mi? Bunun için çaba sarf etmemiz gerekiyor. Kolay iletişim kuran cihaz ve yöntemlerle gelen mesaja bir satır karalayıp, topu raketle geri gönderir gibi yanıtlamamanın ilişkiye bir yararı olduğunu düşünmüyorum. İlişki sürdürmek kadar önemli bir konu da yeni insanlarla tanışmak ve ilişki kurmak, başlatmaktır. Akıllı cihaz ve sinyal iletme yöntemleriyle hiç tanımadığınız veya az tanıdığınız bir kişi tarafında ilişki kurmak açısından başarılı olunamayacağını iddia etmek sanırım anlamsız olmaz.

Ben uzaktan konuşma işlevini pek az yapan “telefon” adlandırmasının ne zaman değişeceğini pek merak etmiyorum; ne de olsa yanlış isimlendirmeleri kullanmakta bir sorun görmüyoruz (Bakınız tükenmez kalem, bakınız radyatör ve bakınız koçluk etmek). Benim merak ettiğim insanlar ne zaman iletişim ile ilişki sürdürmenin farkını anlayacaklar. Bunun için hepimize görev düşüyor. Lütfen ilk karşınıza çıkan tanıdığınızla bu konu hakkında konuşun.

Fuat Yalçın

Not: İletişim ve İlişki Yönetimi Eğitimine katılarak bu konudaki yetkinliklerinizi artırabilirsiniz. OffCourse'la dünyanın her yerinde, kişisel bilgisayar, tablet veya akıllı telefonunuz üzerinden eğitim alabilirsiniz.