Liderlik denince hep insanın aklına bir grup insanın başında bulunan kişi geliyor öncelikle. Bu konuda araştırma yapanların bir kısmı da uzun zaman önceleri liderliğin konumsal özelliklerini düşünerek hareket etmişler ve tanımlarını öyle yapmışlar. Ama bir grubun başında olmayan buna rağmen liderlik özelliklerini davranış olarak hayata geçiren insanları nasıl adlandıracağız?

Stephan Covey, Organizasyonel Liderlik kavramının temelinde Bireysel Liderliğin yattığını belirtiyor. Liderlik piramidinin birinci seviyesinde bulunan Bireysel Liderliğin temelini ise “güvenilir insan olmak” olarak açıklıyor. (Oğul Covey’in salt güven konusunu işleyen harika bir kitabı vardır).

Güvenilir insanlar, bu tutumlarını sürdürerek işleri sonuca götürmek üzere eyleme geçtikleri zaman bireysel liderliği sağlamış olurlar. İnsanları kolaylıkla ikna ederler, onlara esin verirler, onları peşlerinden sürüklerler. Bunu yaparken ne otorite güçleri vardır ne bir ekibin başındadırlar ne de kendilerine kaynak sağlayan amirleri vardır.

Gerçek bir hayat hikayesi olan Erin Brokoviç filmi, bireysel liderliğin inanılması zor ama güçlü bir örneğidir. Boşanmış, mali zorluklar çeken, üç çocuklu ve bir tahsili olmayan kadın önce kendisine bir iş yaratarak (bularak yerine kullandım) bir avukatlık bürosuna asistan olarak girer; burada ne iş yapacağı bile belli değildir. Ama okuduğu dosyalardan bulduğu ipuçlarıyla yöre halkının, bir dev şirketin çevreyi umursamaz yaklaşımı sonucu, derin acılar (uzun süren hastalık ve ölüm) çektiğini bulur ve konunun üstüne gider. Gördüklerini anlamada zorlandığı anlarda yeni bir şeyler dener, sorar, araştırır. Bu yolda yeni yetkinlikler edinir. Bilmediği birçok konuyu öğrenir. Bazen baltayı taşa vurur, bazen kendine yol açacak yaratıcı yollar bulur. Pes etmeden çalışır, merak eder, araştırır. Bu şekilde çalışınca da önünde yeni yollar açılır. Gerçekten inanılması zor işler başarır ve bu dev şirketi tazminat ödemeye mahkûm eder. İzlemediyseniz mutlaka izleyin bu filmi. Yalnız güzel bir zaman geçirmek için değil, bireysel liderliğin nasıl olabileceğini anlamak ve hatta anlatmak için.

Şimdi veya filmi seyrettikten sonra çevrenizdeki insanlara bakın ve mazeret üretenleri bir kenara yazın. İçinde bulundukları durum Erin’den daha kötü bile olsa, yapacak bir şeyleri olduğunu onlara hatırlatın. Kendi hayatının sorumluluğunu üstlenen kişilerin bu yapacak şeyi bulmak için içlerindeki kıvılcımı hareket geçirecek eyleme geçmelerini hatırlatın. Bilsinler ki ateş böcekleri hareket ettikçe ışık saçarlar. Onlar eylem yaptıkça, düşündükçe analiz ettikçe ve eylemlerini hedeflerine doğru yönelttikçe yolları da açılacaktır.

Tabi bütün bunları yaparken unutmamamız gereken temel nokta başta belirttiğimiz güvenilir insan olmaktır.

Şimdi ne soracağınızı biliyorum, herkes bireysel lider olabilir mi ya da bu liderlik doğuştan gelen bir özellik midir? En önce belirtmek gerekir ki bu sorunun kesin bir yanıtı yok. Psikologlar, psikiyatristler ve araştırmacılar bu konuda çok farklı görüşler öne sürüyorlar ve birbirlerini ikna etmeleri de pek mümkün görünmüyor. Bu sorunun gerçek ve doğru yanıtı ne olursa olsun, bizim gibi halktan insanların yapacağı şey, bu özelliğin geliştirilebilir olacağını düşünmek ve bu konuda içimizdeki kıvılcımı yakmak için harekete geçmektir. Başlama noktası güvenilir davranışlar sergilemek olan filminizin senaryosunu yazınız ve filminizi çekiniz. Son tahlilde hayatınız bir film ise yönetmen koltuğunda siz oturuyorsunuz, değil mi?

Fuat Yalçın

Not: Yüz yüze ve online eğitimlerin birlikte yürüdüğü OffCourse Eğitimleri hakkında bilgi almak için hemen bize ulaşın: [email protected]